-
Nazwa:
-
Kraków, rada miejska i miasto, pieczęć kultowa z motywami heraldycznymi. Opis Franciszka Piekosińskiego z 1899 r.
-
Rodzaj obiektu:
-
PL
Odcisk
-
Autor i miejsce publikacji:
-
F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899, s. 167-169, nr 271, fig. 188.
-
Daty używania wskazane w publikacji:
-
1306, po 1312?, 1343
-
Opis pieczęci w publikacji
-
Pieczęć okrągła, średniej wielkości (6’5 cm.), wyobraża mur forteczny z bramą i trzema basztami, z których środkowa najwyższa ma okno, dwie boczne znacznie niższe. Nad środkową basztą tarcza z orłem jednogłowym bez korony; na bocznej prawej baszcie św. Wacław w stojącej postaci; wzdłuż niego napis: S WENCESLA; na baszcie bocznej lewej św. Stanisław biskup, również w stojącej postawie, wzdłuż niego napis: S STANISLAV. W bramie klęcząca osoba zwrócona w lewo, ze złożonemi do modlitwy rękami. Po bokach bramy dwa okna. Po bokach baszt dwie tarcze z herbem kujawskim, nakryte koronami; nad każdą tarczą gwiazda sześciopromienna. W otoku napis:
+ S CONSVLVM ET COMVNITATIS CIVITATIS CRACOVIE
(...).
-
Miejsce/miejsca przechowywania oryginału:
-
(...) u dokumentu z r. 1343 w archiwum głównem w Warszawie (...).
-
Komentarz wydawcy:
-
Fakt, że w tarczy nad środkową basztą umieszczonej, widoczny jest orzeł bez korony na głowie, dowodzi, że pieczęć ta pochodzi z czasów przed wznowieniem godności królewskiej przez Władysława Łokietka, a zatem z czasu przed rokiem 1320, a jednak
po roku 1303, gdyż w tym roku była jeszcze w użyciu stara pieczęć wójtowska, przez nas wyżej pod N. 253 opisana.
Pomiędzy rokiem 1303 a 1320 jest tylko jedna chwila, kiedy miasto Kraków doznaje szczególniejszych łask i względów od Władysława Łokietka, kiedyby zatem obok zatwierdzenia dawnych przywilejów i zatwierdzenie dawnego herbu, wznowionego na pieczęci, nastąpić mogło. Tą chwilą jest rok 1306, w którym miasto Kraków otrzymało od Władysława Łokietka przywilej w przedmiocie nietylko wznowienia praw dawniej uzyskanych, ale także w przedmiocie ustanowienia składu towarów (emporyum) w mieście Krakowie. Przypuszczamy więc, iż równocześnie z uzyskaniem tych przywilejów i tak znakomitem odznaczeniu emporą handlową, pomyślało miasto o sporządzeniu sobie nowej wspanialszej pieczęci.
Nie jest wszelako wykluczoną możność, iż pieczęć ta pochodzi dopiero z czasu po roku 1312 bezpośrednio następującego, kiedy wskutek buntu wójtów krakowskich wójtostwo dziedziczne zostało im odebrane i przeszło na skarb monarszy. Wtedy dawniejsza pieczęć wójtowska nie miała już więcej racyi bytu i musiała być pieczęcią rady miejskiej zastąpiona.
-
Uwagi:
-
Błędna data wprowadzenia pieczęci do użytku - 1306 r.
-
Autor opisu
-
PL
Marcin Szymoniak
