-
Nazwa:
-
Grudziądz [Graudenz], komtur domowy zakonu niemieckiego [krzyżackiego], pieczęć symboliczna. Opis z Katalogu pieczęci Archiwum Państwowego w Toruniu, z. III, z 2023 r.
-
Rodzaj obiektu:
-
PL
Odcisk
-
Autor i miejsce publikacji:
-
Katalog pieczęci Archiwum Państwowego w Toruniu, z. III, Pieczęcie urzędników zakonu krzyżackiego, opr. J. Bonczkowski, M. Hlebionek, M. Superczyński, A. Wieczorkowska, red. M. Hlebionek, Toruń 2023, s. 142-143, nr 47.
-
Daty używania wskazane w publikacji:
-
przed 1454
-
Opis pieczęci w publikacji
-
Kształt: okrągła; wym.: Ø ok. 35 mm
Leg.: [oddzielona od pola pieczęci podwójną linią z kropek, obwiedziona
od zewnątrz linią ciągłą [?] i z kropek]
+ S […] : ZV : GRVD[…]
Pismo: majuskuła gotycka; język legendy: łacina.
Wyobrażenie: W polu pieczęci głowa byka [wołu?] z krzyżem między
rogami.
-
Miejsce/miejsca przechowywania oryginału:
-
Archiwum Państwowe w Toruniu, Akta miasta Torunia, Katalog I, 4448
-
Komentarz wydawcy:
-
Kontekst: Komturstwo grudziądzkie zostało wydzielone z ziemi chełmińskiej w latach sześćdziesiątych XIII wieku [Jóźwiak 1997, s. 74–76; Jóźwiak 2001, s. 59]. Komturzy domowi tego ośrodka znani są z lat 1288–1455 [Heckmann, s. 323]. Publikowana wyżej pieczęć jest jedyną znaną pieczęcią grudziądzkiego komtura domowego. Jej ikonografia nawiązuje w uproszczony sposób do wyobrażenia znajdującego się na pieczęciach komturskich, które również ukazują głowę wołu (byka) z krzyżem między rogami [Brześć, s. 447, nr B I/20]. Jest to jedyna znana dziś pieczęć wicekomtura grudziądzkiego. Wyobrażenie głowy wołu (byka) z kolcem w nozdrzach, nawiązujące zapewne do pieczęci komturskiej, pojawia się na występujących od połowy XV wieku mniejszych pieczęciach sygnetowych Grudziądza (zob. J. Bonczkowski, M. Hlebionek, Długie życie średniowiecznych pieczęci Grudziądza. Szkic o ich historii oraz medialności, w: Graudentum. Studia z dziejów Grudziądza i okolic, t. 2: Okres wczesnonowożytny, red. W . Sieradzan, Toruń–Grudziądz 2020, s. 204–206, il. 4).
-
Autor opisu
-
PL
Marcin Hlebionek
