-
Nazwa:
-
Królewiec [Königsberg], szafarz zakonu niemieckiego [krzyżackiego], pieczęć ze znakiem urzędu III. Opis z Katalogu pieczęci Archiwum Państwowego w Toruniu, z. III z 2023 r.
-
Rodzaj obiektu:
-
PL
Odcisk
-
Autor i miejsce publikacji:
-
Katalog pieczęci Archiwum Państwowego w Toruniu, z. III, Pieczęcie urzędników zakonu krzyżackiego, opr. J. Bonczkowski, M. Hlebionek, M. Superczyński, A. Wieczorkowska, red. M. Hlebionek, Toruń 2023, s. 156, 157, nr 54.
-
Daty używania wskazane w publikacji:
-
[1422-1439]
-
Opis pieczęci w publikacji
-
Kształt: okrągła; wym.: Ø 24 mm
Leg.: [oddzielona od pola pieczęci linią z kropek [?], obwiedziona od
zewnątrz linią z kropek]
: SIGILL[…]IS[…]GESB[…]G
Pismo: minuskuła gotycka; język legendy: łacina.
Wyobrażenie: w polu pieczęci krzyż łaciński o dolnym ramieniu złamanym w prawo.
-
Miejsce/miejsca przechowywania oryginału:
-
Archiwum Państwowe w Toruniu, Akta miasta Torunia, Kat. I, 1058.
-
Komentarz wydawcy:
-
Odcisk tej szczątkowo zachowanej pieczęci zamykał list królewieckiego szafarza do władz Torunia, co pozwala na powiązanie pieczęci z tym urzędem. Na związki z Królewcem, będącym siedzibą szafarza, zdaje się też wskazywać czytelna końcówka legendy. Zachowane fragmenty odcisku wykazują jednak odmienności tak w stosunku do starszej pieczęci tego urzędu , zob.
-
Królewiec [Königsberg], szafarz zakonu niemieckiego [krzyżackiego], pieczęć ze znakiem urzędu I. Opis z Katalogu pieczęci Archiwum Państwowego w Toruniu, z. III z 2023 r.
-
[wymiary pieczęci, liternictwo legendy], jak i odcisku opublikowanego przez E. Maschke [Die Schäffer und Lieger des Deutschen Ordens in Preussen, w: E. Maschke, Domus Hospitalis Theutonicorum. Europäische Verbindungslinien der Deutschordensgeschichte. Gesammelte Aufsätze aus den Jahren 1931–1963, Bonn 1970, s. 69–103, abb. 8, brak śladów charakterystycznego obramienia pola pieczęci zachodzącego na pole legendy]. Przyjmując identyfikację dysponenta opartą na wskazówkach zawartych w dokumencie, mamy do czynienia z trzecim rodzajem pieczęci królewieckiego szafarza, używanym być może przed 1433 rokiem, względnie równocześnie z opisaną wyżej młodszą pieczęcią tego urzędu. Wątpliwości może jednak budzić wykorzystanie do pieczętowania czerwonego wosku, którego użycie było w zakonie zasadniczo ograniczone do pieczęci wielkich dostojników, względnie urzędników szczebla krajowego [Dokumenty pokoju brzeskiego między Polską i Litwą a Zakonem Krzyżackim z 31 grudnia 1435, wyd. A. Szweda, M. Hlebionek, S. Szybkowski, J. Trupinda, Toruń 2021, s. 70]. Do czasu odnalezienia lepszego egzemplarza tej pieczęci, jej identyfikację z pieczęcią królewieckiego wielkiego szafarza należy uznać za hipotetyczną.
-
Autor opisu
-
PL
Anna Wieczorkowska
