-
Nazwa:
-
Bałga [Balga], komtur domowy zakonu niemieckiego [krzyżackiego], pieczęć symboliczna. Opis z Katalogu pieczęci Archiwum Państwowego w Toruniu, z. III, z 2023 r.
-
Rodzaj obiektu:
-
PL
Odcisk
-
Autor i miejsce publikacji:
-
Katalog pieczęci Archiwum Państwowego w Toruniu, z. III, Pieczęcie urzędników zakonu krzyżackiego, opr. J. Bonczkowski, M. Hlebionek, M. Superczyński, A. Wieczorkowska, red. M. Hlebionek, Toruń 2023, s. 102-103, nr 26.
-
Daty używania wskazane w publikacji:
-
1439-1440.
-
Opis pieczęci w publikacji
-
Kształt: okrągła; wym.: Ø 35 mm
Leg.: [oddzielona od pola pieczęci linią z kropek, obwiedziona od zewnątrz
linią z kropek]
X SIGILLVM + VICECOMENDATORIS + IN BALGA +
Pismo: minuskuła gotycka; język legendy: łacina.
Wyobrażenie: W polu pieczęci drzewo o stylizowanej koronie, za którym
biegnący wilk [pies?].
-
Miejsce/miejsca przechowywania oryginału:
-
Archiwum Państwowe w Toruniu, Akta miasta Torunia, Kat. I, 948/1; 953/1
-
Komentarz wydawcy:
-
Kontekst: Komturstwo bałgijskie należało do najstarszych w Prusach krzyżackich (komturzy pojawiają się w dokumentach już w pierwszej połowie XIII w.), należąc jednocześnie do najważniejszych [Jóźwiak 2001, s. 55–59]. Tamtejsi komturzy domowi poświadczeni są w źródłach od połowy XIII wieku {Heckmann, s. 227]. Z urzędem tym związane są dwie pieczęcie: starsza, z legendą wykonaną już minuskułą gotycką, uwierzytelnia jeszcze dokument główny pokoju brzeskiego z 1435 roku [Brześć, s. 462, nr B I/34]. Między tą datą a rokiem 1439 musiała nastąpić wymiana typariusza, skoro publikowany wyżej egzemplarz reprezentuje już inny jego rodzaj. Obie pieczęcie komtura domowego Bałgi w sferze ikonografii nawiązują do pieczęci tamtejszych komturów (a wcześniej zapewne wójtów Natangii) [zob. Brześć, s. 442, nr B I/15; o wójtostwie Natangii, zob. Jóźwiak 2001, s. 66–68], a odwołanie do umieszczonego na nich wyobrażenia znajdujemy zapewne także na najstarszej pieczęci miejskiej Świętej Siekierki (Heiligenbeil; Pieczęcie przy dokumentach Związku Pruskiego. Akt erekcyjny i dokumenty akcesyjne, wyd. M. Hlebionek, Toruń 2017, s. 178, nr 62; Hlebionek, Ikonografia, s. 144). Ostatni komtur domowy Bałgi pojawia się w źródłach w 1524 roku [Heckmann, s. 234].
Publikacje: Engel, s. 2, Taf. I, Nr. 13.
Uw.: Wystawcami i współpieczętującymi dokument o sygn. AmT, Kat. I, 953/1 są konwenty w Bałdze, Królewcu i Pokarminie.
-
Autor opisu
-
PL
Marcin Hlebionek
