-
Nazwa:
-
Odon, książę wielkopolski, pieczęć konna. Opis Franciszka Piekosińskiego z 1899 r.
-
Rodzaj obiektu:
-
PL
Odcisk
-
Autor i miejsce publikacji:
-
F. Piekosiński, PIeczęcie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899, s.34-35, nr 17, fig. 12.
-
Daty używania wskazane w publikacji:
-
1208, 1212
-
Opis pieczęci w publikacji
-
Pieczęć mała okrągła wyobraża księcia zbrojnego na koniu, z podniesionym mieczem, w lewą zwróconego stronę. W otoku napis:
ODO DVX.
Pieczęć ta, w zwykłym wyciśnięta wosku, wisi na sznurku z zielonego jedwabiu u dokumentu z r. 1209(...), zaś na sznurku z czerwonego jedwabiu u dokumentu z roku 1212 (...)
-
Miejsce/miejsca przechowywania oryginału:
-
u dokumentu z r. 1209 w archiwum rządowem we Wrocławiu (...), u dokumentu z roku 1212 w archiwum rządowemw Królewcu.
-
Komentarz wydawcy:
-
Oba razy użył tej pieczęci nie książę Odo, który już podówczas nie żył, lecz syn jego Władysław Odonicz; zachodzi zatem potrzeba zbadania, z jakiego czasu może pochodzić powyższa pieczęć. Jakkolwiek bowiem książę Odo zmarł na kilka lat wcześniej od ojca swojego Mieszka Starego, to jednak był on już za życia ojca udzielnym księciem, jak tego między innemi dowodzi moneta denarowa pod jego imieniem wybita. Zachodzi tylko pytanie, kiedy to za życia Mieszka Starego został Odo udzielnym księciem i jakie powody skłonić mogły tego chciwego księcia do wydzielenia już za życia swego osobnej dla Odona dzielnicy. Na to pytanie odpowiada prawo polskie, które stanowi, że jeżeli ojciec po śmierci pierwszej żony zamierza wstąpić w ponowne związki małżeńskie, przedtem dzieciom z pierwszego małżeństwa połowę swego majątku wydzielić winien. Skoro zaś pierwsza żona Mieszka Starego Elżbieta już przed r. 1154 zmarła, Mieszek Stary zaś zamierzał się powtórnie ożenić, i rzeczywiście też około r. 1154 jako powtórną żonę poślubił Eudoksyę księżnę ruską, przeto najpóźniej w r. 1154 przed tem powtórnem małżeństwem musiał synom z pierwszego małżeństwa Odonowi i Stefanowi wydzielić osobne dzielnice. Już więc od r. 1154 możemy z całą pewnością uważać Odona jako udzielnego panującego księcia, już więc w tym roku mógł używać pieczęci z tytułem »dux«.
Czy jednak naszą pieczęć można odnieść już do r. 1154? wątpię! W wiekach średnich książęta dość często zmieniali swe pieczęcie, które się też dość prędko zużywały: trudno więc przypuścić, iżby Odo przez czas czterdziestoletniego swego panowania jednej tylko i tej samej używał pieczęci, owszem przypuścić trzeba koniecznie, iż ich z biegiem czasu miał kilka. Że zaś tej pieczęci, którą powyżej ogłaszamy, używał jeszcze syn jego
Władysław Odonicz przez lat kilkanaście po śmierci ojca, przeto widoczna, iż to była pieczęć ostatnia czyli najpóźniejsza Odona, wskutek czego też takową do ostatnich lat panowania tegoż księcia odnieść należy.
-
Autor opisu
-
PL
Marcin Hlebionek
