-
Nazwa:
-
Mieszko Stary, książę wielkopolski, pieczęć konna. Opis Władysława Semkowicza z 1900 r.
-
Rodzaj obiektu:
-
PL
Opis
-
Autor i miejsce publikacji:
-
W. Semkowicz, [rec.] F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899, "Kwartalnik Historyczny", 14 1900, s. 695-696
-
Daty używania wskazane w publikacji:
-
[s. 695-6] Pieczęć ta przywieszona do dokumentu z r. 1145, który jest falsyfikatem. Autor mimo to odnosi ją do tegoż roku.
Naszem jednak zdaniem pochodzi ona z ostatnich lat panowania i życia Mieszka, a więc z samego schyłku wieku XII, lub pierwszych lat w. XIII. Wskazują zaś na to następujące okoliczności :
1) Pismo : Niektóre litery (n. p. E) mają najwyraźniejszy charakter majuskuł scholastycznych, jakie nam dopiero schyłek XII, a pocz. XIII w. przynosi. Natomiast żadną miarą nieda się taki kształt liter pomyślić w roku 1145; nieznajdujemy go ani na pieczęciach ani na monetach z poł. XII w.
2) Z napisu otokowego wynika, że pieczęć ta pochodzi z czasów samoistnych rządów dzielnicowych, nie zaś wielkoksiążęcych, podczas których Mieszko używał pieczęci z wyraźnym tytułem godność tę wskazującym. Ponieważ zaś godność wielkoksiążęcą sprawował on w latach 1173—1177, więc pieczęci wielkiej dzielnicowej mógł używać przed tym lub po tym okresie czasu. Do rozstrzygnięcia tej kwestyi po służy nam za wskazówkę druga pieczęć, t. j. ta, którą Mieszko przywiesił raz u dokumentu z r. 1177, a drugi raz jako kontrasygillat wielkiej pieczęci. Otóż, gdyby Mieszko już w r. 1177 posiadał pieczęć wielką, byłby niewątpliwie przywiesił ją u tegoż dokumentu, używając sygnetu z Erosem dla kontrasygillowania jej, nie zaś dla wytłoczenia osobnej pieczęci, jak w rzeczy samej uczynił. Pochodzi więc ta pieczęć w każdym razie z czasu po r. 1177.
3) Fakt, że z czasu około połowy XII w. posiadamy pięć pieczęci książęcych, niewątpliwie autentycznych, z których każda jest małą i sygnetową, nie dozwala nam odnieść do tego czasu wielkiej pieczęci Mieszka. Natomiast okoliczność, że wielkie pieczęcie książęce pojawiają się dopiero od pocz. XIII w., skłania nas do posunięcia daty powstania pieczęci Mieszka, jak najdalej ku końcowi XII w.
Te więc powody przemawiają głównie przeciw tak wczesnej dacie jaką tej pieczęci przypisuje autor. Fakt, że ona wisi u dokumentu z r. 1145 w niczem nie przeszkadza naszym poglądom, ile że dokument ten jest późniejszym falsyfikatem.
-
Opis pieczęci w publikacji
-
[s. 695] Pieczęć wielka, okrągła, przedstawia księcia na koniu w zbroi z tarczą i proporcem w rękach. W otoku: MESICO : DE(I G)RATIA DVX POLONIE.
-
Autor opisu
-
PL
Marcin Hlebionek
