Golub [Gollub], komtur zakonu niemieckiego [krzyżackiego], pieczęć symboliczna I

Identyfikator rekordu:

https://s.lhdb.kul.pl/s/sfragis/item-set/5369

Nazwa wzorca pieczęci:

Nazwa dysponenta:

Golub [Gollub], komtur zakonu niemieckiego [krzyżackiego]

Zakres terytorialny

PL Prusy

Rodzaj kancelaryjny pieczęci:

PL -

Chronologia występowania:

1407

Kształt:

PL okrągła

Wymiary:

36 mm

Typ ikonograficzny:

PL Pieczęć symboliczna

Wyobrażenie napieczętne:

W polu pieczęci gołąb z gałązką [winorośli?] w dziobie.

Legenda:

[linia otokowa zewnętrzna: ciągła?, linia otokowa wewnętrzna: ciągła?]
[...]DATO[RIS] ⵓ DE ⵓ GOLUBA

Pismo legendy:

PL minuskuła gotycka

Język legendy:

łacina

Publikacje:

B. Engel, Die mittelalterlichen Siegel des Thorner Rathsarchivs mit besonderer Berücksichtigung des Ordenslandes, Bd 1, Ordensbeamte und Städte, Thorn 1894, s. 3, Taf. II, Nr. 23.

M. Gumowski, pieczęcie i herby miast pomorskich, Toruń 1939, s. 76.

Katalog pieczęci Archiwum Państwowego w Toruniu, z. III, Pieczęcie urzędników zakonu krzyżackiego, opr. J. Bonczkowski, M. Hlebionek, M. Superczyński, A. Wieczorkowska, red. M. Hlebionek, Toruń 2023, s. 139-140 [wzm.].

Uwagi:

Badacze, np. M. Gumowski [Gumowski, Pieczęcie i herby miast pomorskich, Toruń 1939, s. 76], wiążą ikonografię pieczęci komtura z nazwą miejscowości (gołąb – Golub). Interpretacja taka może jednak budzić wątpliwości, bowiem zakłada rozpoznawalność tej homofonii w niemieckojęzycznym środowisku zakonu. Gołąb trzymający w dziobie gałązkę ma natomiast niewątpliwie konotacje starotestamentowe, nawiązujące do opowieści o potopie i arce Noego, zaś sam gołąb może być interpretowany jako symbol Ducha Świętego, ale też Chrystusa, Maryi bądź Kościoła Powszechnego [zob. D. Forstner, Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa 2001, s. 229–232]. Wyobrażenie gołębia, być może nawiązujące do pieczęci komtura, pojawia się także na pieczęci miejskiej Golubia, stanowiąc element bardziej rozbudowanej kompozycji [B. Engel, Die mittelalterlichen Siegel des Thorner Rathsarchivs mit besonderer Berücksichtigung des Ordenslandes, Bd 1, Ordensbeamte und Städte, Thorn 1894,T af. V, Nr. 100; M. Gumowski, Najstarsze pieczęcie miast polskich XIII i XIV wieku, Toruń 1960, s. 86, nr 126].

Jest reprezentowany przez pozycje: