Bratian [Brattian], wójt zakonu niemieckiego [krzyżackiego], pieczęć symboliczna I

Identyfikator rekordu:

https://s.lhdb.kul.pl/s/sfragis/item-set/4919

Nazwa wzorca pieczęci:

Nazwa dysponenta:

Bratian [Brattian], wójt zakonu niemieckiego [krzyżackiego]

Zakres terytorialny

PL Prusy

Rodzaj kancelaryjny pieczęci:

PL -

Chronologia występowania:

[1343?] -przed 1435

Kształt:

PL okrągła

Wymiary:

36 mm

Typ ikonograficzny:

PL Pieczęć symboliczna

PL Pieczęć konna

Wyobrażenie napieczętne:

W polu pieczęci jeździec, z włócznią wzniesioną w prawej ręce [?].

Legenda:

[linia otokowa zewnętrzna: z kropek, linia otokowa wewnętrzna: z kropek]
[…]ADVO[C]A[TI] […]BRATI […]

Pismo legendy:

PL majuskuła gotycka

Język legendy:

łacina

Publikacje:

B. Engel, Die mittelalterlichen Siegel des Thorner Rathsarchivs mit besonderer Berücksichtigung des Ordenslandes, Bd 1, Ordensbeamte und städte, Thorn 1894, s. 3, Taf. I , Nr. 19.

M. Gumowski, Pieczęcie i herby miast pomorskich, Toruń 1939, s. 12–13.

S. Jóźwiak, Pieczęcie urzędników krzyżackich jako źródła do badań nad funkcjonowaniem administracji terytorialnej w państwie zakonnym w Prusach w XIV i początkach XV wieku, w: Kancelarie krzyżackie. Stan i perspektywy badań, red. J. Trupinda, Malbork 2002, s. 172–173

Katalog pieczęci Archiwum Państwowego w Toruniu, z. III, Pieczęcie urzędników zakonu krzyżackiego, opr. J. Bonczkowski, M. Hlebionek, M. Superczyński, A. Wieczorkowska, red. M. Hlebionek, Toruń 2023, s. 115-116, nr 33.

Uwagi:

Znamy dwa rodzaje pieczęci używanych przez wójtów bratiańskich. Pierwsza z nich – publikowana wyżej – pochodząca zapewne z XIV wieku jest być może bliska dacie utworzenia wójtostwa. Na kolejnej, wprowadzonej do żytkowania w latach trzydziestych XV wieku [zob. F. A. Vossberg, Zur Siegelkunde Preussens, „Zeitschrift für Münz-, Siegel- und Wappenkunde”, Jg. 3, 1843, s. 207; Dokumenty pokoju brzeskiego między Polską i Litwą a Zakonem Krzyżackim z 31 grudnia 1435, wyd. A. Szweda, M. Hlebionek, S. Szybkowski, J. Trupinda, Toruń 2021, s. 456, nr B I/28], wyobrażenie uległo rozwinięciu, przedstawiając jeźdźca z rogiem przy ustach, przy którym biegnie pies. W tle widoczny jest las. Pozwala to na interpretację wyobrażenia z naszej pieczęci także jako odwołanie do sceny polowania. Zdaniem S. Jóźwiaka ikonografia pieczęci wójtów bratiańskich koresponduje z funkcją Bratianu jako głównego miejsca polowań dostojników krzyżackich [S. Jóźwiak, Pieczęcie urzędników krzyżackich jako źródła do badań nad funkcjonowaniem administracji terytorialnej w państwie zakonnym w Prusach w XIV i początkach XV wieku, w: Kancelarie krzyżackie. Stan i perspektywy badań, red. J. Trupinda, Malbork 2002, s. 172–173].

Jest reprezentowany przez pozycje: