-
Nazwa wzorca pieczęci:
-
Poznań, biskup, pieczęć popiersiowa [„ad causas”]
-
Zakres terytorialny
-
PL
Polska
-
PL
Wielkopolska
-
Rodzaj kancelaryjny pieczęci:
-
PL
Pieczęć „ad causas”
-
PL
Pieczęć mniejsza
-
PL
Contrasigillum
-
Chronologia występowania:
-
1301-1309
-
Kształt:
-
PL
okrągła
-
Wymiary:
-
25 mm
-
Typ ikonograficzny:
-
PL
Pieczęć popiersiowa
-
PL
Pieczęć symboliczna
-
PL
Pieczęć hagiograficzna
-
Wyobrażenie napieczętne:
-
W polu pieczęci popiersie biskupa w infule na głowie. Szczegóły zatarte.
-
Legenda:
-
[linia otokowa zewnętrzna i wewnętrzna: pojedyncza ciągła?]
+ S · EPI(scopi) · POZNANIEN(sis) · AD CAVSAS
-
Pismo legendy:
-
PL
majuskuła gotycka
-
Język legendy:
-
łacina
-
Publikacje:
-
F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich doby piastowskiej (Uzupełnienie), Kraków 1936, s. 12-13, nr 668, fig. 440.
-
M. Gumowski, Handbuch der polnischen Heraldik, Graz 1969, tab. 5.
-
J. Pakulski, Geneza pieczęci herbowych biskupów i arcybiskupów metropolii gnieźnieńskiej, w: Polska heraldyka kościelna. Stan i perspektywy badań, red. K. Skupieński, A. Weiss, Warszawa 2004, s. 34.
-
P. Pokora, Stan i perspektywy badań nad pieczęciami episkopatu średniowiecznej Polski, w: Pieczęcie w dawnej Rzeczypospolitej. Stan i perspektywy badań, red. Z. Piech, J. Pakulski, J. Wroniszewski, Warszawa 2006, s. 154-155, przyp. 122, 129.
-
T. Jurek, Biskupstwo poznańskie w wiekach średnich, Poznań 2018, s. 203.
-
Uwagi:
-
Pieczęć znana jest z dwóch odcisków z lat 1301 i 1309 i w obu przypadkach została wykorzystana jako contrasigillum pieczęci tronowej biskupa Andrzeja Zaręby. Zob.
-
Andrzej Zaręba, biskup poznański, pieczęć tronowa
-
Jest ona bardzo tajemnicza. Jej legenda zdaje się wskazywać, że nie była to indywidualna pieczęć biskupa Andrzeja Zaręby, tylko urzędowa, której mogli używać także inni biskupi. Nie wiemy też, czy jej wyobrażenie odnosi się do konkretnego biskupa, postaci biskupa w ogóle, czy też patrona diecezji poznańskiej, czyli św. Piotra. Stąd zdecydowano się zakwalifikować pieczęć do dwóch kategorii: pieczęci symbolicznej, hagiograficznej oraz popiersiowej.
-
Autor opisu
-
PL
Marcin Szymoniak
Poznań, biskup, pieczęć popiersiowa [„ad causas”]. Opis Franciszka Piekosińskiego z 1936 r.
