-
Nazwa wzorca pieczęci:
-
Gniezno, arcybiskup, pieczęć popiersiowa [do pozwów]
-
Zakres terytorialny
-
PL
Polska
-
PL
Wielkopolska
-
Rodzaj kancelaryjny pieczęci:
-
PL
Pieczęć sądowa
-
PL
Pieczęć „ad causas”
-
Chronologia występowania:
-
1300-1301
-
Kształt:
-
PL
ostroowalna
-
Wymiary:
-
37 x 23 mm
-
Typ ikonograficzny:
-
PL
Pieczęć popiersiowa
-
PL
Pieczęć symboliczna
-
PL
Pieczęć hagiograficzna
-
Wyobrażenie napieczętne:
-
W polu pieczęci popiersie postaci w infule na głowie.
-
Legenda:
-
[linia otokowa zewnętrzna: ciągła, linia otokowa wewnętrzna: ciągła]
+ S ARCHIEPI(scopi) GNEZNE(nsis) AD CITATIONE[S]
-
Pismo legendy:
-
PL
majuskuła gotycka
-
Język legendy:
-
łacina
-
Publikacje:
-
F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich doby piastowskiej (Uzupełnienie), Kraków 1936, s.13, nr 670, fig. 441.
-
M. Gumowski, Handbuch der polnischen Siegelkunde, Graz 1966, s. 79.
-
S. Librowski, Inwentarz realny dokumentów Archiwum Diecezjalnego we Włocławku, t. 1, Włocławk 1994, nr 97.
-
J. Pakulski, O najstarszych, przedherbowych pieczęciach arcybiskupów gnieźnieńskich, w: Homines et societas. Czasy Piastów i Jagiellonów, red. T. Jasiński, T. Jurek, J. M. Piskorski, Poznań 1997, s. 440;
-
J. Pakulski, Geneza pieczęci herbowych biskupów i arcybiskupów metropolii gnieźnieńskiej, w: Polska heraldyka kościelna. Stan i perspektywy badań, red. K. Skupieński, A. Weiss, Warszawa 2004, s. 34, il. 7.
-
P. Pokora, Rysunki pieczęci Kajetana WIncentego Kielisińskiego w zbiorach Biblioteki PAN w Kórniku, w: Zbiory pieczeci w Polsce, red. Z. Piech, W. Strzyżewski, Warszawa 2009, s. 410, nr I/98.
-
M. Hlebionek, Katalog pieczęci przy dokumentach samoistnych z zasobu Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, Warszawa 2012, s. 155, nr 64.
-
Album rysunków pieczęci Kajetana Wincentego Kielisińskiego ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk, wyd. P. Pokora, Kórnik 2013, s. 167, nr Ao IV 306.
-
Uwagi:
-
Pieczęć ma charakter pieczęci pozewnej, będącej szczególną kategorią pieczęci "ad cusas". Znana jest obecnie z dwóch odcisków z lat 1300 i 1301 i w obu przypadkach została wykorzystana jako contrasigillum pieczęci tronowej arcybiskupa Jakuba. Zob.
-
Jakub II Świnka, arcybiskup gnieźnieński, pieczęć tronowa
-
Ten ciekawy zabytek sprawia wiele problemów interpretacyjnych. Legenda pieczęci zdaje się wskazywać, że była to pieczęć urzędowa, której mogli używać kolejni arcybiskupi. Nie wiemy też, czy wyobrażenie napieczetne odnosi się do konkretnego arcybiskupa, postaci arcybiskupa w ogóle, czy też patrona archidiecezji św. Wojciecha. Stąd zdecydowano się zakwalifikować pieczęć do dwóch kategorii: pieczęci symbolicznej, hagiogoraficznej jak i popiersiowej.
-
Autor opisu
-
PL
Marcin Hlebionek
Gniezno, arcybiskup, pieczęć popiersiowa [do pozwów]. Opis Franciszka Piekosińskiego z 1936 r.
