Bydgoszcz, pieczęć architektoniczna I

Identyfikator rekordu:

https://s.lhdb.kul.pl/s/sfragis/item-set/3722

Nazwa wzorca pieczęci:

Nazwa dysponenta:

Bydgoszcz, miasto na Kujawach

Zakres terytorialny

PL Polska

PL Kujawy

Rodzaj kancelaryjny pieczęci:

PL -

Chronologia występowania:

1362

Kształt:

PL okrągła

Wymiary:

35 mm

Typ ikonograficzny:

PL Pieczęć herbowa

PL Pieczęć architektoniczna

Wyobrażenie napieczętne:

W polu pieczęci wieża z otwartą bramą zwieńczona blankowaną galerią, wspartą na podporach, nakrytą trójkątnym dachem.

Legenda:

[linia otokowa zewnętrzna: ciągła]
+ S CIVITATIS BIDGOSCSE

Pismo legendy:

PL majuskuła gotycka

Język legendy:

łacina

Publikacje:

Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 3, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1879, nr 1473.

F. Piekosiński, Pieczecie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899, s. 250, nr 465.

M. Gumowski, Pieczęcie i herby miast wielkopolskich, Poznań 1932, s. 37.

F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich doby piastowskiej (Uzupełnienie), Kraków 1936, s. 30, nr 727 (ad N. 465), fig. 494.

M. Gumowski, Najstarsze pieczęcie miast polskich XIII i XIV wieku, Toruń 1960, nr 33, tabl. III, nr 33.

M. Adamczewski, Heraldyka miast wielkopolskich do końca XVIII wieku, Warszawa 2000, s. 321, nr B 73.

Uwagi:

Wbrew dawniejszej literaturze [np. F. A. Wappenbuch der Städte der Grossherzogthums Posen, Berlin 1866, s.7, nr 13; O. Hupp, Die Wappen und Siegel der deutschen Städte, Flecken und Dörfer, Bd I, Preussen, Hft. 2, Pommern, Posen und Schlesien, Frankfurt am Main 1898, s. 44] łączącej, na podstawie nazwy miejscowości zapisanej w legendzie i dokumencie lokacyjnym miasta [Kunigsberg], z Bydgoszczą okazałą pieczęć z wyobrażeniem św. Jerzego nacierającego na smoka, publikowana wyżej pieczęć jest najstarszym znanym bydgoskim sigillum. Pieczeć z wyobrażeniem świętego należała bowiem do miasta Wąwolnicy [zob. wyjaśnienie Mariana Gumowskiego: M. Gumowski, Pieczęcie i herby miast wielkopolskich, Poznań 1932, s. 35-36].

Opis pieczęci w Kodeksie Dyplomatycznym Wielkopolski [t. 3, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1879, nr 1473] opraz oparty na nim opis F. Piekosińskiego opublikowany w 1899 r. [F. Piekosiński, Pieczecie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899, s. 250, nr 465] błędnie podają, że nad wizerunkiem umieszczonym w polu pieczęci znajduje się godło herbu Leszczyc. Prostuje to Piekosiński w kolejnej publikacji [F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich doby piastowskiej (Uzupełnienie), Kraków 1936, s. 30, nr 727 (ad N. 465), fig. 494].

Odczyt legendy podany tak przez I. Zakrzewskiego [Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 3, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1879, nr 1473] jak i F. Piekosińskiego [F. Piekosiński, Pieczecie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899, s. 250, nr 465; F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich doby piastowskiej (Uzupełnienie), Kraków 1936, s. 30, nr 727 (ad N. 465), fig. 494] zawiera błędy. Wyżej przyjęto lekcję podaną przez M. Gumowskiego [ Najstarsze pieczęcie miast polskich XIII i XIV wieku, Toruń 1960, nr 33, tabl. III, nr 33], bliską propozycji Marka Adamczewskiego [M. Adamczewski, Heraldyka miast wielkopolskich do końca XVIII wieku, Warszawa 2000, s. 321, nr B 73].

Jest reprezentowany przez pozycje:

Bydgoszcz, pieczęć architektoniczna I. Opis Franciszka Piekosińskiego z 1899 r.