-
Nazwa wzorca pieczęci:
-
Zwierzyniec [Kraków], klasztor premonstrantek [norbertanek], pieczęć hagiograficzna I
-
Zakres terytorialny
-
PL
Polska
-
PL
Małopolska
-
Rodzaj kancelaryjny pieczęci:
-
PL
-
-
Chronologia występowania:
-
1252-1293
-
Kształt:
-
PL
ostroowalna
-
Wymiary:
-
58x38 mm
-
Typ ikonograficzny:
-
PL
Pieczęć hagiograficzna
-
Wyobrażenie napieczętne:
-
W polu pieczęci postać biskupa w szatach pontyfikalnych (m.in. w paliuszu), w infule na głowie [św. Augustyn?], siedząca na faldistorium o poręczach zdobionych ptasimi głowami i nogach w kształcie zwierzęcych łap. Biskup prawą rękę wznosi w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma pastorał krzywaśnią do wewnątrz. Dobrze widoczne rysy jego twarzy. Infuła i stopy biskupa nieznacznie zachodzą na otok pieczęci.
-
Legenda:
-
[linia otokowa zewnętrzna: pojedyncza ciągła; linia otokowa wewnętrzna: podwójna ciągła]
+ · S’ ECCLE(esie) S(an)C(t)I AVGVSTINI DE ZVERINCIA ·
-
Pismo legendy:
-
PL
kapitała
-
PL
uncjała
-
Język legendy:
-
łacina
-
Publikacje:
-
Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. 1, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1876, nr 39, s. 43-44, nr 123, s. 142-144.
-
F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899, s. 84, nr 100, fig. 77, zob. też s. 142-143, nr 212 (właściwie jest to opis drugiego znanego odcisku tej pieczęci z 1293 r., ale według Piekosińskiego jest to inna pieczęć klasztoru, co wynika z jej ilustracji (fig. 158), która rzeczywiście przedstawia inną, choć bardzo podobną do starszej pieczęć zgromadzenia, znaną z licznych odcisków od 1327 r.).
-
M. Gumowski, M. Haisig, S. Mikucki, Sfragistyka, Warszawa 1960, s. 218.
-
M. Gumowski, Handbuch der Polnischen Siegelkunde, Graz 1966, s. 78, taf. XLI, nr 415, s. 160.
-
J. Rajman, Klasztor Norbertanek na Zwierzyńcu w wiekach średnich, Kraków 1993, s. 68.
-
W. Fabijański, Odlewy metalowe pieczęci w zbiorze sfragistycznym Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Katalog, Wrocław 1999, s. 63, nr 171, tabl. XLIV, nr 171.
-
J.M. Marszalska, W. Graczyk, Opaci i przeorzy Klasztoru OO. Cystersów w Szczyrzycu od XIII do XX wieku, Kraków 2006, il. 20.
-
Z. Piech, Pieczęć klasztoru Norbertanek na Zwierzyńcu, w: Kraków w chrześcijańskiej Europie X–XIII wiek. Katalog wystawy, kuratorzy wystawy E. Firlet, E. Zaitz, współpraca Z. Miśtal, Kraków 2006, s. 305-306.
-
P. Rabiej, Dokument, Kraków 1252, w: Kraków w chrześcijańskiej Europie X–XIII wiek. Katalog wystawy, kuratorzy wystawy E. Firlet, E. Zaitz, współpraca Z. Miśtal, Kraków 2006, s. 304-305.
-
P. Pokora, Rysunki pieczęci Kajetana Wincentego Kielisińskiego w zbiorach Biblioteki PAN w Kórniku, w: Zbiory pieczęci w Polsce, red. Z. Piech, W. Strzyżewski, Warszawa 2009, s. 421, nr I/181 (powtórzenie za F. Piekosińskim błędnej informacji o tym, że ilustracja pieczęci widnieje pod nr. 158 w jego pracy Pieczęcie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899).
-
Album rysunków pieczęci Kajetana Wincentego Kielisińskiego ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk, wyd. P. Pokora, Kórnik 2013, s. 166, sygn. Ao IV 304 (powtórzenie za F. Piekosińskim błędnej informacji o tym, że ilustracja pieczęci widnieje pod nr. 158 w jego pracy Pieczęcie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899).
-
M. Szymoniak, Średniowieczne pieczęcie klasztorów męskich w diecezji krakowskiej, cz. I, Kraków 2023 (praca doktorska napisana pod kierunkiem doktora hab. Zenona Piecha, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego w Zakładzie Nauk Pomocniczych Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego), s. 240, 314.
-
Uwagi:
-
Według F. Piekosińskiego pieczęć powstała w pierwszej połowie XIII w., z czym należy się zgodzić (F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899, s. 84, nr 100). Otóż zarówno forma jej legendy (jest to jeszcze pismo romańskie), jak i wyobrażenie wykazują bardzo duże podobieństwo do tego, co widać na pieczęciach biskupów krakowskich: Wincentego Kadłubka (1208-1218) i Iwona Odrowąża (1218-1229). Zapewne wykonano ją na wzór jednej z tych dwóch pieczęci biskupich, a więc być może nawet w pierwszej ćwierci XIII w. (M. Szymoniak, Średniowieczne pieczęcie klasztorów męskich w diecezji krakowskiej, cz. I, Kraków 2023 (praca doktorska napisana pod kierunkiem doktora hab. Zenona Piecha, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego w Zakładzie Nauk Pomocniczych Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego), s. 240, 314). Na początku XIV w. powstała kolejna pieczęć klasztoru o bardzo podobnym wyobrażeniu. Jej najstarszy znany odcisk pochodzi z 1327 r. Zob.
-
Zwierzyniec [Kraków], klasztor premonstrantek [norbertanek], pieczęć hagiograficzna II
-
Autor opisu
-
PL
Marcin Hlebionek
-
PL
Marcin Szymoniak
Zwierzyniec [Kraków], klasztor premonstrantek [norbertanek], pieczęć hagiograficzna I. Opis Franciszka Piekosińskiego z 1899 r.
