Wąchock, opat klasztoru cystersów, pieczęć piesza

Identyfikator rekordu:

https://s.lhdb.kul.pl/s/sfragis/item-set/2181

Nazwa wzorca pieczęci:

Nazwa dysponenta:

Wąchock, opat klasztoru cystersów

Zakres terytorialny

PL Polska

PL Małopolska

Rodzaj kancelaryjny pieczęci:

PL -

Chronologia występowania:

1285 r.

Kształt:

PL ostroowalna

Wymiary:

36x24 mm

Typ ikonograficzny:

PL Pieczęć piesza

Wyobrażenie napieczętne:

W polu pieczęci stojąca frontalnie postać opata w szatach liturgicznych (ornacie i albie), trzymającego w prawej ręce pastorał z krzywaśnią skierowaną do wewnątrz, a w lewej księgę. Pozostałe szczegóły postaci zatarte bądź zlane.

Legenda:

[linia otokowa zewnętrzna i wewnętrzna: pojedyncza ciągła]
[+ SIGILLVM] AB[BATIS] DE WANCO[.]

Pismo legendy:

PL majuskuła gotycka

Język legendy:

łacina

Publikacje:

Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 3, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1879, nr 2034, s. 755.

Dokumenty kujawskie i mazowieckie przeważnie z XIII wieku, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1887, nr 44, s. 110-111.

F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich, cz. 1, Doba piastowska, Kraków 1899, s. 128, nr 189.

M. Niwiński, Średniowieczni opaci klasztoru wąchockiego, Kraków 1931, s. 9.

F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich doby piastowskiej (Uzupełnienie), Kraków 1936, s. 4, nr 641, fig. 415.

M. Derwich, Rola opata w koronacjach królów polskich, w: Imagines Potestatis. Rytuały, symbole i konteksty fabularne władzy zwierzchniej. Polska X–XV w., red. J. Banaszkiewicz, Warszawa 1994, s. 39.

Z. Zyglewski, Pieczęcie klasztoru Cystersów w Koronowie, „Nasza Przeszłość”, 96, 2003, s. 144.

P. Stróżyk, Pieczęcie cysterskie z opactwa w Łeknie-Wągrowcu (część II), „Studia i Materiały do Dziejów Pałuk”, 6, 2006, s. 149, 151.

P. Stróżyk, Symbole władzy opata w przestrzeni klasztoru cysterskiego, w: Ingenio et humilitate. Studia z dziejów zakonu cystersów i Kościoła na ziemiach polskich, red. A.M. Wyrwa, Poznań–Katowice–Wąchock 2007, s. 49.

M. Hlebionek, Katalog pieczęci przy dokumentach samoistnych z zasobu Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, Warszawa 2012, s. 199, nr 94.

M. Szymoniak, Stan i perspektywy badań nad średniowiecznymi pieczęciami klasztorów męskich w diecezji krakowskiej, w: Źródła staropolskie i nauki pomocnicze historii, red. J. Rogulski, Kraków 2013, s. 189 (przyp. 5), 193, 198, 200 (przyp. 64).

M. Szymoniak, Średniowieczne pieczęcie cysterskie z diecezji krakowskiej jako źródło badań nad zakresem władzy opatów i konwentów, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ”, 9, 2014, z. 2, s. 152-153, 162, 164-165.

M. Szymoniak, Pieczęcie w opactwach cysterskich z diecezji krakowskiej do początku czasów nowożytnych. Próba rekonstrukcji systemów sfragistycznych, "Studia Źródłoznawcze", 60, 2022, s. 29, 36, 52 (przyp. 188).

Uwagi:

Według części badaczy (I. Zakrzewski, F. Piekosiński, M. Derwich, M. Hlebionek) na głowie opata widnieje infuła, co wydaje się bardzo wątpliwe. Jedyny znany odcisk tej pieczęci zachował się w niezbyt dobrym stanie i nie można z całkowitą pewnością stwierdzić, że postać opata występuje w infule, zob. M. Szymoniak, Średniowieczne pieczęcie cysterskie z diecezji krakowskiej jako źródło badań nad zakresem władzy opatów i konwentów, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ”, 9, 2014, z. 2, s. 164-165.

Jest reprezentowany przez pozycje:

Wąchock, opat klasztoru cystersów, pieczęć piesza. Opis Franciszka Piekosińskiego z 1899 r.