Dobrogost z Dzwonowa, wojewoda poznański, pieczęć ze znakiem osobistym

Identyfikator rekordu:

https://s.lhdb.kul.pl/s/sfragis/item-set/1717

Nazwa wzorca pieczęci:

Nazwa dysponenta:

Dobrogost z Dzwonowa (zm. 1319-1321), wojewoda poznański

Zakres terytorialny

PL Polska

PL Wielkopolska

Rodzaj kancelaryjny pieczęci:

PL -

Chronologia występowania:

1310 r.

Kształt:

PL okrągła

Wymiary:

ok. 38 mm

Typ ikonograficzny:

PL Pieczęć herbowa

Wyobrażenie napieczętne:

W polu pieczęci tarcza herbowa, na której jeleń zwrócony w prawo. Tło pieczęci wypełnia kratka w formie rombów.

Legenda:

[linia otokowa zewnętrzna i wewnętrzna: pojedyncza ciągła]
[S] [DOBROGOS]TII . PA[LATINI] [........]

Pismo legendy:

PL majuskuła gotycka

Język legendy:

łacina

Publikacje:

Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 2, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1878, s. 282, nr 937; t. 4, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1881, s. 343-344, pieczęć 39, tab. 7, il. 39.

A. Małecki, Studya heraldyczne, t. II, Lwów 1890, s. 160.

F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899, s. 176, nr 287.

J. Pakulski, Nałęcze wielkopolscy w średniowieczu. Genealogia, uposażenie i rola polityczna w XII - XIV w., Toruń 1982, s. 18-19.

J. Szymański, Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, Warszawa 1993, s. 142.

P. Pokora, Rysunki pieczęci Kajetana Wincentego Kielisińskiego w zbiorach Biblioteki PAN w Kórniku, w: Zbiory pieczęci w Polsce, red. Z. Piech, W. Strzyżewski, Warszawa 2009, s. 404, nr I/52.

M. Hlebionek, Katalog pieczęci przy dokumentach samoistnych w zasobie Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, Warszawa 2012, nr 240.

Album rysunków pieczęci Kajetana Wincentego Kielisińskiego ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk, wyd. P. Pokora, Kórnik 2013, s. 202, sygn. Ao V 374 (Kielisiński podał błędnie, że odcisk pieczęci pochodzi z 1318 r.).

Uwagi:

Odcisk pieczęci z 1310 r. mocno uszkodzony. Otok jest niemal w całości niezachowany. Brak fragmentów górnej i lewej strony wyobrażenia.

Dobrogost z Dzwonowa niewątpliwie był przedstawicielem rodu Nałęczów [zob. J. Pakulski, Nałęcze wielkopolscy w średniowieczu. Genealogia, uposażenie i rola polityczna w XII-XIV w., Toruń 1982, s. 39-40]. Stąd wyobrażonego na pieczęci Jelenia należy uznać za jego znak osobisty.

Do dokumentu z r. 1310 zawierającego akt sprzedaży wsi Słupowo klasztorowi byszewskiemu swoje pieczęcie mieli przywiesić Dobrogost z Dzwonowa i Wincenty ze Słupowa. Z tych już w XIX w. zachowała się tylko jedna [Zob. KDW II, nr 937], w 1899 r. opublikowana przez F. Piekosińskiego [Pieczęcie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899, s. 176, nr 287] jako pieczęć Dobrogosta z Dzwonowa. Z kolei w Uzupełnieniu II opublikowana została pochodząca z 1310 r. pieczęć Wincentego ze Słupowa [Pieczęcie polskie wieków średnich doby piastowskiej (Uzupełnienie II), Kraków 1936, s. 18, nr 685, fig. 456]. Ponieważ dokument byszewski jest jedynynym znanym źródłem z 1310 r. wzmiankującym Wincentego ze Słupowa niewątpliwie chodzi o ten sam odcisk, raz przypisany Dobrogostowi, raz Wincentemu. W literaturze pieczęć ta zgodnie przypisywana jest [na podstawie pierwszej identyfikacji Piekosińskiego ?] Dobrogostowi i taką identyfikacje przyjmujemy.

Jest reprezentowany przez pozycje:

Dobrogost z Dzwonowa, wojewoda poznański, pieczęć herbowa. Opis Franciszka Piekosińskiego z 1899 r.