-
Nazwa wzorca pieczęci:
-
Koprzywnica, klasztor cystersów, pieczęć maryjna
-
Zakres terytorialny
-
PL
Polska
-
PL
Małopolska
-
Rodzaj kancelaryjny pieczęci:
-
PL
-
-
Chronologia występowania:
-
1390-1581 [przynajmniej]
-
Kształt:
-
PL
okrągła
-
Wymiary:
-
40 mm
-
Typ ikonograficzny:
-
PL
Pieczęć maryjna
-
Wyobrażenie napieczętne:
-
W polu pieczęci postać Matki Bożej z Dzieciątkiem na lewej ręce, prawdopodobnie siedzącej na ziemi. Maria jest przedstawiona w typie Madonna dell’Umiltá („Matka Boska Pokorna”), z okazałym nimbem wokół głowy, w koronie otwartej i rozłożystej szacie z pofałdowaniami, a w prawej ręce trzyma gałązkę zakończoną pięcioma kwiatami róży. Jej głowa jest lekko przechylona w stronę przytulanego przez Nią Dzieciątka, które w lewej ręce trzyma ptaka zrywającego się do lotu, zapewne szczygła. Wokół głowy Dzieciątka nimb. W tle, nad Marią i Dzieciątkiem, rozpięta u góry i pofałdowana draperia.
-
Legenda:
-
[linia otokowa zewnętrzna i wewnętrzna: pojedyncza perełkowa]
+ · S · CONVENTVS · DE · COPRSIWNICIA ·
-
Pismo legendy:
-
PL
majuskuła gotycka
-
Język legendy:
-
łacina
-
Publikacje:
-
Diplomata monasterii Clarae Tumbae prope Cracoviam, wyd. E. Janota, Cracoviae 1865, nr 101-102, s. 85-87.
-
F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich. Część I. Doba piastowska, Kraków 1899, s. 254-255, nr 482, fig. 304
-
K. Kaczmarczyk, G. Kowalski, Katalog archiwum opactwa Cystersów w Mogile, Kraków 1919, nr 132–133, s. 43-44.
-
M. Gumowski, M. Haisig, S. Mikucki, Sfragistyka, Warszawa 1960, s. 218.
-
M. Gumowski, Handbuch der Polnischen Siegelkunde, Graz 1966, s. 78.
-
Zbiór dokumentów małopolskich, cz. 3, wyd. S. Kuraś, Wrocław–Warszawa–Kraków 1969, nr 702, s. 146-149; cz. 5, wyd. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, nr 1325, s. 244-246.
-
W. Szelińska, J. Tomaszewicz, Katalog dokumentów pergaminowych Biblioteki Czartoryskich w Krakowie, t. 1, Kraków 1975, nr 521, s. 225.
-
J. Tomaszewicz, Katalog dokumentów pergaminowych Biblioteki Czartoryskich w Krakowie, t. 2, Kraków 1991, nr 990, 1031, s. 108, 127-128.
-
Pergaminy Archiwum Kapituły Katedralnej Sandomierskiej, oprac. F. Kiryk, Sandomierz 2002, nr 42, s. 24-25.
-
P. Stróżyk, Pieczęcie cysterskie z opactwa w Łeknie-Wągrowcu (cz. I), „Studia i Materiały do Dziejów Pałuk”, 4, 2003, s. 188.
-
M. Starzyński, Herby średniowiecznych opatów mogilskich, Kraków 2005, s. 56.
-
P. Droździk, M. Wcześny, Cystersi w Polsce, Nowy Sącz 2009, s. 82.
-
M. Szymoniak, Stan i perspektywy badań nad średniowiecznymi pieczęciami klasztorów męskich w diecezji krakowskiej, w: Źródła staropolskie i nauki pomocnicze historii, red. J. Rogulski, Kraków 2013, s. 189 (przyp. 5), 193, 197, 199-202 (przyp. 55, 61-62, 69).
-
M. Szymoniak, Średniowieczne pieczęcie cysterskie z diecezji krakowskiej jako źródło badań nad zakresem władzy opatów i konwentów, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ”, 9, 2014, z. 2, s. 168-170.
-
M. Szymoniak, Pieczęcie w opactwach cysterskich z diecezji krakowskiej do początku czasów nowożytnych. Próba rekonstrukcji systemów sfragistycznych, „Studia Źródłoznawcze”, 60, 2022, s. 31, 39.
-
M. Szymoniak, Średniowieczne pieczęcie klasztorów męskich w diecezji krakowskiej, cz. II/1, Kraków 2023 (praca doktorska napisana pod kierunkiem doktora hab. Zenona Piecha, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego w Zakładzie Nauk Pomocniczych Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego), s. 59-61.
-
Uwagi:
-
Cechy stylistyczne i forma legendy pieczęci pozwalają datować ją na trzecią ćwierć XIV w. Używano jej przynajmniej do 1581 r. Pod koniec XVI w. lub na początku XVII w. zastąpiono ją nowożytną pieczęcią konwentu (klasztoru), której pierwszy znany odcisk pochodzi z 1611 r., zob. M. Szymoniak, Średniowieczne pieczęcie klasztorów męskich w diecezji krakowskiej, cz. II/1, Kraków 2023 (praca doktorska napisana pod kierunkiem doktora hab. Zenona Piecha, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego w Zakładzie Nauk Pomocniczych Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego), s. 61.
-
Autor opisu
-
PL
Robert Forysiak-Wójciński
-
PL
Marcin Szymoniak
Koprzywnica, klasztor cystersów, pieczęć maryjna. Opis Franciszka Piekosińskiego z 1899 r.
