-
Nazwa wzorca pieczęci:
-
Tarnów, pieczęć piesza
-
Zakres terytorialny
-
PL
Polska
-
PL
Małopolska
-
Rodzaj kancelaryjny pieczęci:
-
PL
Pieczęć większa
-
Chronologia występowania:
-
po 1330 [po 1328?]-przynajmniej 1460
-
Kształt:
-
PL
okrągła
-
Wymiary:
-
50 mm
-
Typ ikonograficzny:
-
PL
Pieczęć piesza
-
PL
Pieczęć heraldyczna
-
PL
Pieczęć maryjna
-
Wyobrażenie napieczętne:
-
W polu pieczęci rycerz w zbroi, w postawie stojącej, być może kroczący w prawo [jest to zapewne założyciel miasta Tarnowa, wojewoda krakowski Spycimir Leliwita]. W prawej ręce, wysuniętej na bok, trzyma on miecz sztychem do ziemi, a nad ręką widnieje popiersie Matki Bożej z Dzieciątkiem. Z kolei w lewej ręce, także wysuniętej na bok, rycerz trzyma tarczę z herbem Leliwa, a nad ręką ukazano zwrócony w prawą stronę hełm rycerski ze spływającą z tyłu chustą (labrami), zwieńczony klejnotem herbu Leliwa (księżyc z gwiazdą jak na tarczy).
-
Legenda:
-
[linia otokowa zewnętrzna i wewnętrzna: podwójna - perełkowa i ciągła]
+ SIGILLVM TARNOVIE CIVIVM SPICIMERI
-
Pismo legendy:
-
PL
majuskuła gotycka
-
Język legendy:
-
łacina
-
Publikacje:
-
F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899, s. 207-208, nr 354, fig. 235.
-
J. Leniek, F. Herzig, F. Leśniak, Dzieje miasta Tarnowa, Tarnów 1911, s. 30-31.
-
M. Gumowski, Najstarsze pieczęcie miast polskich XIII i XIV wieku, "Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu", 61, 1957 (1960), z. 2, s. 221-222, nr 455, ryc. 455.
-
W. Dworzaczek, Leliwici Tarnowscy. Z dziejów możnowładztwa małopolskiego. Wiek XIV-XV, Warszawa 1971, il. 2.
-
A. Majcher-Węgrzynek, Katalog dokumentów pergaminowych Muzeum Okręgowego w Tarnowie, Tarnów 1990, s. 7.
-
H. Seroka, Herby miast małopolskich do końca XVIII wieku, Warszawa 2002, s. 57-58, il. 22.
-
W. Drelicharz, Z. Piech, Dawne i nowe herby Małopolski, Kraków 2004, s. 192-193.
-
P. Pokora, Rysunki pieczęci Kajetana Wincentego Kielisińskiego w zbiorach Biblioteki PAN w Kórniku, w: Zbiory pieczęci w Polsce, red. Z. Piech, W. Strzyżewski, Warszawa 2009, s. 445, nr I/395.
-
Album rysunków pieczęci Kajetana Wincentego Kielisińskiego ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk, wyd. P. Pokora, Kórnik 2013, s. 150, sygn. Ao III 272.
-
Uwagi:
-
Pieczęć powstała zapewne niedługo po 1330 r., kiedy to Spycimir Leliwita, wówczas wojewoda krakowski (od 1331 r. kasztelan krakowski), lokował miasto Tarnów na podstawie dokumentu wystawionego przez króla Władysława Łokietka. Wskazuje na to również forma legendy pieczęci, zob. M. Gumowski, Najstarsze pieczęcie miast polskich XIII i XIV w., Toruń 1960, s. 221-222; H. Seroka, Herby miast małopolskich do końca XVIII wieku, Warszawa 2002, s. 57-58. Według F. Piekosińskiego i W. Dworzaczka pieczęć wprowadzono nieco wcześniej, tuż po 1328 r., kiedy król Władysław Łokietek nadał Spycimirowi Mały Tarnów, zob. F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich, cz. I, Doba piastowska, Kraków 1899, s. 208, nr 354.
-
Autor opisu
-
PL
Jagoda Jankowska
-
PL
Marcin Szymoniak
Tarnów, pieczęć piesza. Opis Franciszka Piekosińskiego z 1899 r.
